Zanim odbierzesz sobie życie – zadzwoń! Zaufanie w słuchawce Fundacji Itaka
Fundacja Itaka otworzyła Centrum Wsparcia dla osób w kryzysie psychicznym. To odpowiedź na rosnące słupki osób cierpiących na depresję, zaburzenia osobowości oraz inne choroby cywilizacyjne. “Centrum Wsparcia” to projekt Fundacji Itaka, realizowany na zlecenie Ministerstwa Zdrowia i finansowany ze środków Narodowego Programu Zdrowia. Całodobowa pomoc i wsparcie można uzyskać pod numerem 800 70 2222. Dyżuruje psycholog, psychiatra, prawnik i pracownik socjalny.
Utrata równowagi
Kryzys to pojemne słowo. Kryje się w nim żałoba, utrata pracy, rozpad związku, powrót do uzależnienia. Określone jako ostre, przejściowe zakłócenie równowagi psychicznej. Może dojść do niego pod wpływem stresujących sytuacji i wydarzeń, które powodują zazwyczaj zakłócenie normalnego trybu życia, konieczność podjęcia radykalnych działań i trudnych wyborów lub całkowitej zmiany sposobu myślenia.
Dlaczego ludzie popełniają samobójstwo?
Kto popełnia samobójstwo? Jakie są motywy odebrania sobie życia? Próby samobójcze zdarzają się głównie wśród osób młodych – dwie trzecie niedoszłych samobójców nie ukończyło trzydziestu pięciu lat. Liczba prób samobójczych wśród osób rozwiedzionych lub żyjących w separacji jest około cztery razy większa niż wśród pozostałych. Do większości zamachów na własne życie dochodzi w związku z nieporozumieniami międzyludzkimi lub innymi bardzo stresującymi sytuacjami życiowymi. Sprawy mają się inaczej w przypadku samobójstw popełnionych.
W Polsce śmiercią samobójczą w 2016 roku umarło (według policyjnych statystyk) 5405 osób, z czego 4638 to mężczyźni. Wśród kobiet najczęstszym sposobem popełnienia samobójstwa jest zażycie leków, mężczyźni szukają bardziej skutecznych środków, czyli powieszenie, broń, skok z mostu.
Do grup wysokiego ryzyka należą uzależnieni od alkoholu i chorzy na schizofrenię. To obok osób z zaburzeniami nastroju dwie najbardziej zagrożone samobójstwem grupy z rozpoznaną psychopatologią. Ryzyko śmierci samobójczych wśród osób z zaburzeniami nastroju wynosi 15%. Badania pokazują, że cierpiący na depresję psychotyczną są bardziej skłonni do wyboru gwałtownych działań. U chorych na schizofrenię ryzyko samobójstwa wynosi 10%, u alkoholików od 3% do 4%.
Nie zapominajmy, że ryzyko samobójstwa jest też wysokie wśród osób samotnych, mieszkańców obszarów społecznie zdezorganizowanych. Do grup podwyższonego ryzyka zalicza się też przedstawicieli niektórych zawodów, na przykład: lekarzy, dentystów, prawników i psychologów. Kobiety lekarze i kobiety psycholodzy popełniają samobójstwo trzykrotnie częściej niż ogół kobiet w populacji. Zaś lekarze mężczyźni popełniają samobójstw dwukrotnie częściej niż mężczyźni w populacji.
Decyzja o samobójstwie – jak zainterweniować?
Niezmiernie trudno jest zapobiegać. Największą przeszkodę stanowi fakt, że większość ludzi, którzy w depresji rozważają możliwość odebrania sobie życia, nie zdają sobie sprawy z tego, że ich myślenie jest ograniczone i irracjonalne. Nie zdają sobie sprawy jak bardzo potrzebują pomocy.
Mniej niż 1/3 w własnej woli szuka pomocy psychologicznej, większość przypuszczalnie nie zostaje otoczona opieką.
Zdarza się też tak, że osoby pragnące uzyskać pomoc, trafiają do lekarza ogólnego, skarżą się na różne mało konkretne dolegliwości fizyczne, które nie zostają rozpoznane, tak jak często nie rozpoznaje się objawów depresji czy uzależnienia. Przeważająca liczba ludzi nie otrzymuje tak potrzebnej im pomocy.
Duża część samobójców nie chce umierać. Czasami ostrzega o swoich zamiarach. Jeśli to wołanie o pomoc usłyszy ktoś w porę, często można skutecznie pomóc. Osoby pracujące w Centrum Wsparcia Fundacji Itaka są trochę jak Yukio Shige z organizacji starającej się zapobiegać samobójstwom w Japonii. To emerytowany detektyw, który poświęcił swoje życie, by zapobiec śmierci w Japonii. Podczas pracy w policji, Shige była zszokowany dużą liczbą samobójstw w jego okolicy, więc zaoferował pomoc. Do tej pory uratował ponad 500 osób.
Jest wielka różnica, gdy powiesz: “Lepiej zrób to” zamiast “Nie rób tego!” – mądrze doradza Yuiko matce pewnego mężczyzny, cierpiącego na depresję. Wszelka negacja, krytyka w najbliższych budzi zmieszanie. Bardzo długo bliscy nie widzą, że bliska ich osoba cierpi na zaburzenie psychiczne, a to bardzo ważne w procesie leczenia.
https://www.facebook.com/theguardian/videos/10156326839086323/
https://www.facebook.com/theguardian/videos/10156326839086323/
Polska goni Japonię
W Japonii, co roku samobójstwo popełnia ok. 30 tys. ludzi – 5 razy więcej niż w Polsce. Jednak należy podkreślić, że mieszka tam 3 razy więcej ludzi niż w Polsce. Gorzej niż u nas jest np. w Rosji, gdzie samobójstwo popełnia 18,5 osoby na 100 tys. mieszkańców.
| Liczba samobójstw na 100 tys. mieszkańców | |
|---|---|
| Polska | 17,5 |
| Japonia | 21,4 |
| Niemcy | 12,2 |
| Grecja | 3,5 |
| Hiszpania | 7,6 |
| Białoruś | 20,5 |
| Źródło: WHO | |
W 2016 o samobójstwo popełniło 5 tys. Polaków. Wśród nich ponad 4,6 tys. stanowili mężczyźni. Wielu z nich cierpiało na depresję.
Samobójstwa to temat, który dotyczy w dużej mierze seniorów – w grupie wiekowej ponad 70 lat w 2013 roku zabiło się 651 ludzi. Liczba z roku na rok wzrasta.
Podczas pisania artykułu korzystałam z naukowych źródeł: Psychologia zaburzeń. Człowiek we współczesnym świecie, Robert C. Carson, James N. Butcher, Susan Mineka, I i II tom, GWP.
Zobacz Więcej